a8Dan 2.2
b40Apo 7.10; 42 Dan 5.29; 54 Apo 7.11; 55 Jon 2.5

Genesis 41

Kiŋnöŋ gaunŋi ehiga Josefnöŋ könaŋiri jim asariyök.

1Yambu yahöt teköiga Farao kiŋnöŋ gaun kun kewö ehök: Yaŋön Nail o töwatŋaŋgö göraŋe kiniga 2bulmakau dömŋi 7 ölöp sorokŋi kelök busuŋinambuk mi o töwatŋi miaŋgöreŋök kota jejepözaŋ sutŋine kinda tembam keuqaŋ neget. 3Mieŋgö andöŋine bulmakau tosatŋi 7 sihitqarambuŋinanök kaisoŋgolomŋini piromŋi mi o töwatŋi miaŋgöreŋök kota bulmakau mutukŋi mieŋgö kösutŋine anda o töwatŋaŋgö göraŋe kinget. 4Bulmakau piromŋi sihitqarambuŋinanök mieŋön bulmakau dömŋi ölöp sorokŋi kelök busuŋinambuk 7 mi gwahöt eŋgiget. Farao kiŋnöŋ gaun mi eka miaŋgöreŋök imbiŋi möta wahörök. 5Wahöta gaunŋaŋgö kunbuk möta gem anda ahöba gaun kun kewö ehök: Wit padi ip mohotkö kembaŋe ölŋi kötŋi ketaŋi ketaŋi kaŋgeŋinambuk 7 ölöp kötökŋi mi loŋkam gili eta kinget.

6Mieŋgö andöŋine ölŋi kaŋgeŋinambuk 7 mi kunbuk loŋkam gili eta kingetka gölme qararaŋkölkölŋaŋgö luhut könöpŋan mi eŋgohotiriiga soholiba gilipitŋi (ambetakŋi) aket. 7Ölŋi morömorö kaŋgeŋinambuk mi ölŋi kaŋgeŋinambuk kötŋini ketaŋi ketaŋi kuŋgukuŋguŋi mi gwahöt eŋgiget. Farao kiŋnöŋ miaŋgöreŋök imbiŋi möta wahöriga ölŋi qahöpmö, mi gauna ahök. 8Miri asariiga Farao kiŋnöŋ gaunŋaŋgö mötkurumkurum möta Ijipt kantrigö tiripqözölqözöl aka mötkutukutu azi pakpak öröm eŋgii yaŋgö jemesoholŋe kaŋgotket. Kaŋgotketka gaun ehöhaŋgö kösohotŋi mi jii mötketmö, körek yeŋön gaunŋaŋgö könaŋiri mi Farao kiŋgöra jim asaribingö osiget.

9Osigetka wain o qambigö galöm bohonŋan kinda Farao kiŋ kewö jii mörök: “O kiŋ, nöŋön köna siŋgiali, miaŋgö keuŋan dölki urune kaŋgoriga mötmörizal. 10Nalö kunöŋ Farao kiŋnöŋ jembonurupŋi neŋgöra aka irimŋi seholiiga nömemba malmalŋaŋgö sikiriti yeŋgö suahö galömŋaŋgö kösö mire al niŋgiyök. Ni aka bered ohohogö galöm bohonŋi mi nömbuk nanŋi kösö miriŋe al netkiiga tarit.

11“Miaŋgöreŋ tata mala netkön suŋgem mohot miaŋgöreŋök gauniri inanŋök inanŋök ehit. Gauniraŋgö könaŋi mi inanŋök inanŋök. 12Gauniri ekziga Hibru azi gwabö kunöŋ miaŋgöreŋ netpuk malök. Yaŋön sikiriti yeŋgö suahö galömŋaŋgö welenqeqeŋi maliga niri gauniri yaŋgöra jizi mörök. Yaŋön gauniraŋgö könaŋiri mi inanŋök inanŋök jim asarim netkiyök. 13Könaŋiri jii möriraŋgö dop ölŋi mönö törörök kewö asuhuyök: Nöŋön nupni mutuk memba malali, Farao kiŋnöŋ ni nup miaŋgöreŋ kunbuk al niŋgiyökmö, alani bered ohohogö galömŋaŋgö keuŋi jim teköiga liŋgipnöŋ eriba qetohoba nöröpŋi aka qamötki mi mem wahöta möndöget.”

14Mewö jiiga Farao kiŋnöŋ möta Josefnöŋ jemesoholŋe kaŋgotmapköra jim kutuba tosatŋi melaim eŋgiiga anda kösö mirigö dutŋeyök zilaŋ waŋgita kaget. Kagetka jiiga nöröp jupŋi mitigetka opo malukuŋi uteköba Farao kiŋgö jemesoholŋe kaŋgorök. 15Kaŋgoriga Farao kiŋnöŋ Josefköra kewö jiyök: “Nöŋön gaun kun ekiga körekŋan miaŋgö könaŋi jibingö osizemö, kunöŋ göhö könagi kewö jiiga mötzal: ‘Kunŋan göhöra gaunŋi jii möta göŋön miaŋgö könaŋi ölöp jim asarimakzan.’ “

16Mewö jiiga Josefnöŋ Farao kiŋgöra kewö meleŋ waŋgiyök: “O Farao kiŋ, nöŋön qahöpmö, Anutunöŋ mönö gaungahö könaŋi jim asariba keu ölöpŋi gihiiga urugan ölöwakŋa.”

17Mewö meleŋ waŋgiiga Farao kiŋnöŋ kewö jiyök: “Nöŋön gauni ekzali, miaŋgö uruŋe nanak Nail o töwatŋaŋgö göraŋe kinjal. 18Miaŋgöreŋ kinbiga bulmakau dömŋi 7 ölöp sorokŋi busuŋini kelökŋinambuk mi o töwatŋi miaŋgöreŋök kota jöjöpözaŋ sutŋine kinda tembam keuqaŋ neze. 19Mieŋgö andöŋine bulmakau tosatŋi 7 sihitqarambuŋinanök kaisoŋgolomŋini piromŋi kötökŋi mi o töwatŋi miaŋgöreŋök kotze. Nöŋön bulmakau bölöŋi kötökŋi mewöŋi mi nalö kunöŋ Ijipt gölme pakpak kiaŋgöreŋ qahö eŋgehal. 20Bulmakau sihitqarambuŋinanök kaisoŋgolomŋini piromŋi mieŋön bulmakau dömŋi busuŋini kelökŋinambuk 7 mutuk kotzei, mi gwahöt eŋgize.

21“Mi gwahöt eŋgizemö, mi töndup kaisoŋgolomŋinan gwahöt eŋgizeaŋgö dop utekutek qahö aiga eŋgekzalmö, mutuk kaisoŋgolomŋinan piromŋi kötökŋi kota kinjei, yeŋön mewöŋanök tok kinje. Ni gaun mewö eka imbini möta wahötzal. 22Wahöta kunbuk ahöba gaun kun kewö ekzal: Wit padi ip mohotkö kembaŋe ölŋi kötŋi ketaŋi ketaŋi kaŋgeŋinambuk 7 ölöp kötökŋi mi loŋkam gili eta kinje.

23“Mieŋgö andöŋine ölŋi kaŋgeŋinambuk tosatŋi 7 mi sötŋi jula kota loŋkam gili eta kingetka gölme qararaŋkölkölŋaŋgö luhut könöpŋan mi eŋgohotiriiga soholiba moröŋi aka gilipitŋi (ambetakŋi) akze. 24Ölŋi morömorö gilipitŋi kaŋgeŋinambuk mi ölŋi kaŋgeŋinambuk ölöp sorokŋi mi gwahöt eŋgize. Nöŋön gaun yahöt mi eka tiripqözölqözöl aziurupni jibi mötzemö, yeŋön körek mietkö könaŋiri jim asarim niŋgibingö osize.”

25Farao kiŋnöŋ mewö jiiga Josefnöŋ keu kewö jiyök: “O Farao kiŋ, göhö gaunyahötki mietkö könaŋiri mi mohok akza. Anutunöŋ yuai könaŋgep akŋamgö mötzawi, yaŋön mi Farao kiŋ göhöra indelja. 26Bulmakau dömŋi 7 ölöp sorokŋi mi yambu 7:gö söpsöpŋi akze. Wit padi ölŋi kaŋgeŋinambuk ölöp kötökŋi 7 mi mewöyöhök yambu 7:gö söpsöpŋi akze. Könaŋiri mi öröröŋ aka mohok akzahot.

27“Bulmakau sihitqarambuŋinanök kaisoŋgolomŋini piromŋi 7 könaŋgep kotzei, mi yambu 7:gö söpsöpŋi akze. Wit padi ölŋi kaŋgeŋinambuk 7 gölme qararaŋkölkölŋaŋgö luhut könöpŋan eŋgohotiriiga soholiba gilipitŋi (ambetakŋi) akzei, mi bödi (buörö) malmalgö yambu 7 miaŋgö söpsöpŋi akze. 28Anutunöŋ yuai könaŋgep akŋamgö mötzawi, yaŋön mi göhöra indela kondelja. Farao kiŋgöra keu dölki mewö jizali, mi mönö mewögöra aka jizal. 29O kiŋ, yambu 7:gö dop nene möriam keta bölökŋi asuhuba Ijipt gölme pakpak dop köla ahöma.

30“Mi ahömapmö, yambu 7 mieŋgö andöŋine bödigö yambu 7 asuhuba ayuayuhu ketaŋi kondoriga Ijipt kantrinöŋ bölima. Miaŋön asuhuiga nene möriam mutuk Ijipt gölmenöŋ ahöyöhi, mi gölme dop yeŋön ölum eŋgum teköma. 31Bödi mi köhöikŋi kötökŋi ahömawaŋgöra aka gölme dop ambazip yeŋön nene möriamgö yambuŋi 7 mutuk Ijipt gölmenöŋ ahöyöhi, miaŋgö keuŋi mi kunbuk qahö möta malme. 32Anutunöŋ gaun könaŋi mohot mi indimŋi yahöt gihii ekzani, mi könaŋi kewögöra: Anutunöŋ keu mi lök jöhöba jim köhöiba alök. Mi jim köhöiba alöhi, miaŋgöra miaŋön mönö zilaŋ asuhuma.

33“Miaŋgöra Farao kiŋ göŋön ölöp mötkutukutu azi kun keu törörök kewörakzawi, mi möwölöhöba kuŋgunöŋga Ijipt kantri ki galöm köla malma. 34Mewöŋanök kiap bohonŋi bohonŋi kuŋgum eŋginöŋga gölme dop köla galömŋina malme. Yeŋön nene möriamgö yambuŋi 7 mieŋgö uruŋine nene ölŋinambuk Ijipt gölmenöŋ asuhumei, miaŋgöra jiiga mendeŋgetka bahöŋini 5 asuhugetka mieŋgöreŋök mohot mohot memba gawmangö köwenöŋ tokoba malme.

35“Yeŋön mönö kinda jimkutukutu algetka yambu ölöpŋi 7 asuhumei, mieŋgö uruŋine nene ölŋini körek pakpak tokoba kewöta malme. Mewö aka wit padi mi Farao kiŋgö köwe miriŋi miriŋi miaŋgöreŋ qezaköba malme. Mi taon dop gawmangö köwe miriŋi miriŋi miaŋgöreŋ qezaköba galöm köla malgetka könaŋgepkö neneŋa ahöma. 36Nene mewö tokoba malmei, mi mönö gawmangö köwe miri dop galöm kölgetka kahaimök ahöiga könaŋgep bödigö yambu 7 Ijipt gölme dop asuhumawi, nalö miaŋgöreŋ mi ölöp memba mendeŋda nemba malme. Mewö aketka kantrigö könagesö neŋön bödi miaŋgö nalöŋe nenegö qahö kömumba gororoŋgöbin. “Mewö. a

Farao kiŋnöŋ Josef Ijiptkö azi kembuya kuŋguyök.

37Josefnöŋ keu mewö jiiga Farao kiŋ aka jembonurupŋi pakpak yeŋön areŋ miaŋgöra mötket dop köliga sihimŋi mötket.

38Mewö mötketka Farao kiŋnöŋ jembonurupŋi kewö jii mötket: “Azi kiaŋgö uruŋe bem yeŋgö uŋaŋan kini maljawi, nini i ewö azi kun ölöp qahö miwikŋaibin.”

39Mewö jii mötketka Josefköra kewö jiyök: “Anutunöŋ keu areŋ pakpak ki indel gihizawi, miaŋgöra gi ewö mötkutukutu azi keu törörök kewötpawak, mi kun qahö malja. 40Miaŋgöra göŋön mönö jakömbuak mirinaŋgö galömŋi bohonŋi aka malman. Göŋön nöŋgö könagesöurupni pakpak jim kutum eŋginöŋga yeŋön mönö göhöreŋ keu tem köla keugi bapŋe malme. Nöŋön jakömbuak dum tatatnöŋ tarakzali, miyök mötmöriba miaŋgöra aka gi goŋgita ketaŋamgi aka malmam.”

41Mewö jiba toroqeba kewö jiyök: “Mötnöŋ, nöŋön gi Ijipt kantri pakpak kiaŋgö azi kembuya malmangöra kuŋgum gihizal.” 42Mewö jiba börö kesötŋaŋgö jeŋjeŋi miaŋön supap köpep ewö qetŋi mekötahöba malöhi, mi qeköba Josefkö börö kesötŋe löŋgörök. Opo maluku eksihimŋambuk opo tuatŋan memeŋi mi löŋgöt waŋgiba sorom goulnöŋ memeŋi kun mi memba Josefkö imbiŋe kölök.

43Mewö aka hos kare qetpuk sorokŋi nanŋi kareŋaŋgö qorembiŋi mi yaŋgöra jim teköiga miaŋgöreŋ öŋgöiga hosnöŋ örögetka anda kaba malök. Mewö anda maliga kiŋgö sikiriti yarö azi kunöŋ mutuk anda göda qem waŋgibingöra kewö qeri qetketka malök: “Kezap! Mönö kesalget!” Mewö ak waŋgiba Ijipt kantri pakpakö azi kembuya kuŋgum waŋgiyök. 44Farao kiŋnöŋ Josefköra kewö jiyök: “Nöŋön Farao kiŋ akzalmö, Ijipt kantri pakpak kiaŋgöreŋ kunŋan kun mönö göhö jitki qetala böröŋi me könaŋi mi kude mem wahötma.”

45Mewö jiba Josefkö qetŋi dölökŋi (Ijipt keunöŋ) Zafenat-Panea qerök. Mewö qeta Heliopolis taongö jike nup galöm qetŋi Potifera yaŋgö böratŋi Asenat mi anömŋa akŋapköra waŋgiyök. Mewö kantrigö azi kembuya aka Ijipt kantri ekŋamgöra anda liliköyök. 46Josefnöŋ yambuŋi 30 aiga miaŋgöreŋ Farao Ijiptkö kiŋi yaŋgö jakömbuak nupŋi könahiba meyök. Mi memba Farao kiŋgö sitiŋi mosöta Ijipt uruŋe dop köla liliköba malök.

47Nene möriamgö yambuŋi 7 miaŋgö nalöŋe gölmeŋine nene önöŋi qahö asuhum eŋgiyök. 48Nene möriamgö yambuŋi 7 kam kuŋgugeri, miaŋgö nalöŋe Josefnöŋ jiiga nene könaŋi könaŋi Ijipt gölme asuhugeri, mi tokoba taonŋine dop anda gawmangöra alget. Gölme köröŋi taon dop liliköba tat angeri, miaŋgöreŋ nene ölŋi asuhugetka mi memba taonŋine dop anda qenjarök köwe miriŋine alget. 49Josefnöŋ jiiga wit padiŋi padiŋi mi qenjarök köwe miriŋine önöŋi qahö tokoba alget. Mi sakösiŋ köwet jitŋe ahözawaŋgö dop öŋgöba kinök. Nene möriam sesegilgil asuhuba toroqeba ahöyöhaŋgöra nene toruŋini mi toroqeba oyoŋ bibihigetka lömböriiga osiba mosötket.

50Bödi nalöŋan qahö kam kuŋguiga qeljiŋe miaŋgöreŋ anömŋi Asenatnöŋ Josefkö nahönyahötŋi yahöt etkömeyök. Asenat mi Heliopolis taongö jike nup galöm qetŋi Potifera yaŋgö böratŋa. 51Nahönŋi mutukŋi asuhuiga Josefnöŋ keu kewö jiyök: “Anutunöŋ bauköm niŋgiiga kahasililiŋ waimanjatni pakpak aka iwinaŋgö mirigö yuaiŋi pakpak mi lök ölum nuŋgui maljali, miaŋgöra. “Mewö jiba nahönŋaŋgö qetŋi Manase (Ölum nuŋguza.) qerök. 52Nahönŋi könaŋgepŋi asuhuiga Josefnöŋ keu kewö jiyök: “Ni sihimbölönaŋgö gölmeŋe malbiga Anutunöŋ ahumsehip niŋgizawi, miaŋgöra. “Mewö jiba qetŋi Efraim qerök. (Efraim Ahumsehip niŋgiza.)

53Nene möriam ketaŋaŋgö yambuŋi 7 Ijipt gölme dop köla kam kuŋgugeri, mi ahöm kota teköget. 54Yambu mi tekögetka Josefnöŋ keu jiyöhaŋgö dop bödigö yambuŋi 7 mi könahiba kam kuŋguget. Bödi mi gölme tosatŋi pakpak dop köla asuhuba ahöyökmö, Ijipt gölmenöŋ nene mi miri dop köweŋine ahöyök. 55Ijipt könagesö körek pakpak yeŋön könahiba bödi möta Farao kiŋgö qeta nene eŋgimapköra uletket. Uletketka möta Farao kiŋnöŋ körek yeŋgöra kewö jiyök: “Iŋini mönö Josefköreŋ angetka yuai mi me mi akŋegö jim kutum eŋgimawi, mi mönö tem köla ahakŋe.”

56Bödinöŋ kantri jömukŋi dop köla ahöba Ijiptkö miriŋi miriŋi pakpak mieŋgöreŋ toroqeba gwötpuk lömböriyök. Mewö asuhuiga Josefnöŋ jiiga qenjarök köwe miriŋi miriŋi mieŋgö naŋguŋini öröba nene mi Ijipt yeŋön söŋgöröŋi memegöra alget. 57Bödi mi gölme pakpak dop köla lömböriba ahöyöhaŋgöra ambazipnöŋ gölme dop miaŋgöreŋök Ijipt kaba Josefköreŋ kaŋgota nene söŋgöröŋi memba malget. Mewö. b

Copyright information for BMU